Geoinformatyka
geoinformatyka - dziedzina wiedzy obejmująca nauki ścisłe i przyrodnicze oraz techniki informatyczne je realizujące zajmująca się przetwarzaniem informacji geo-czasowo-przestrzennej. Ma bardzo ważne zastosowanie w sytuacji niezrównoważonego rozwoju cywilizacji, która prowadzi w skali światowej do ponad dwukrotnego wykorzystania w stosunku do normatywu tzw. globalnego hektara. A niektóre państwa wykorzystują nawet 10-krotnie więcej natury i jej bogactw niż przewiduje ich normatyw. W skali lokalnej ocenia się, że „potencjalna poprawa ogólnej efektywności gospodarki poprzez informację przestrzenną sięga rzędu 15%, gdyż 80% decyzji związanych jest z przestrzenią" [1]. Obejmuje opis metod pozyskiwania, gromadzenia, aktualizacji, zarządzania, analizowania i udostępniania danych odniesionych przestrzennie do powierzchni Ziemi (danych geograficznych) [3]. Ważnym metodą jest geomodelowanie, na które składa się geolokalizacja, geoinwentaryzacja, geomonitoring, geoanalityka.
Etymologia
Pojęcie wyrosło z GIS. Pod koniec lat 80-tych XX wieku GIS określa się także jako dziedzinę wiedzy i na początku lat 90-tych nazywaną geomatyką lub geoinformatyką[2]. W XXI wieku pojęcia geoinformatyki nie można traktować tylko jako dziedziny wiedzy wywodzącej się nauk geograficznych, z czym się w obiegowym znaczeniu kojarzy najczęściej się kojarzy. Geoinformatyka podobnie jak informatyka jest wiedzą interdyscyplinarną a dzisiejsze techniki umożliwiają modelowanie świata rzeczywistego w obiekty i metody implementowane w systemach informatycznych. Wiedza geoinformatyczna ma swoje źródła w kartografii. Tradycyjna mapa zawsze była próbą odzwierciedlenia świata rzeczywistego, czyli możemy mówić o "bliźniaku" rzeczywistości. Od kiedy istnieją Systemy GIS (początek lat 60 XX wiek u- Kanadyjski System Informacji Przestrzennej stworzony przez Roberta Timlinsona i jego współpracowników) możemy mówić o próbach tworzenia cyfrowych bliźniaków (Digital Twins). Reg Golledge (geograf behawioralny) z University of California w Santa Barbara pracował nad percepcją przestrzeni geograficznej przez człowieka. Jego badania dotyczyły badań nad zachowaniem jednostki przy użyciu modeli statystycznych i matematycznych, szczególnie z zastosowaniem systemów geoinformatycznych. Uważał, że badania dotyczące systemów geoinformacyjnych są największym wkładem geografii w integrację nauk społecznych i przyrodniczych [4]. Od lat 90 XX wieku jest to także nieoceniony wkład geografii w gospodarkę, którego znaczenie będzie rosło W XXI wieku.
Zobacz także
Źródła
[1] FRANK A.U., RAUBAL M.,MAURITS VAN DER PLUG, Kompendium Panel -GI - Przewodnik po GI i GIS, Politechnika Wiedeńska-Stowarzyszenie Użytkowników Krajowego Systemu Informacji o Terenie GISPOL, Chorzów 2000.
[2] BIELECKA Elżbieta., Systemy informacji geograficznej. Teoria i zastosowania, Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych, Warszawa 2006.
[3] GAŹDZICKI Jerzy., Systemy informacji przestrzennej. PWN, Warszawa 1990.
[4] LONGLEY P.A., GOODCHILD M.F., MAGUIRE D.J., RHIND D.W., MAGNUSZEWSKI A.,GIS. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa 2006.
