Geoinformatyka
geoinformatyka - dziedzina wiedzy obejmująca nauki ścisłe i przyrodnicze oraz techniki informatyczne je realizujące zajmująca się przetwarzaniem informacji geo-czasowo-przestrzennej. Ma bardzo ważne zastosowanie w sytuacji niezrównoważonego rozwoju cywilizacji, która prowadzi w skali światowej do ponad dwukrotnego wykorzystania w stosunku do normatywu tzw. globalnego hektara. A niektóre państwa wykorzystują nawet 10-krotnie więcej natury i jej bogactw niż przewiduje ich normatyw [1]. W skali lokalnej ocenia się, że „potencjalna poprawa ogólnej efektywności gospodarki poprzez informację przestrzenną sięga rzędu 15%, gdyż 80% decyzji związanych jest z przestrzenią" [2]. Obejmuje opis metod pozyskiwania, gromadzenia, aktualizacji, zarządzania, analizowania i udostępniania danych odniesionych przestrzennie do powierzchni Ziemi (danych geograficznych) [3]. Ważną metodą jest geomodelowanie[4], na które składa się geolokalizacja, geoinwentaryzacja, geomonitoring, geoanalityka. Geomodelowanie jest nowoczesnym podejściem do Business Intelligence i określane jest mianem Business Geointelligence [5].
Geneza
Pojęcie wyrosło z GIS. Pod koniec lat 80-tych XX wieku GIS określa się także jako dziedzinę wiedzy i na początku lat 90-tych nazywaną geomatyką lub geoinformatyką[6]. W XXI wieku pojęcia geoinformatyki nie można traktować tylko jako dziedziny wiedzy wywodzącej się nauk geograficznych, z czym się w obiegowym znaczeniu kojarzy się najczęściej. Geoinformatyka podobnie jak informatyka jest wiedzą interdyscyplinarną a dzisiejsze techniki umożliwiają modelowanie świata rzeczywistego w obiekty i metody implementowane w systemach informatycznych. Wiedza geoinformatyczna ma swoje źródła w kartografii. Tradycyjna mapa zawsze była próbą odzwierciedlenia świata rzeczywistego, czyli możemy mówić o "bliźniaku" rzeczywistości. Od kiedy istnieją Systemy GIS (początek lat 60-tych XX wieku - Kanadyjski System Informacji Przestrzennej stworzony przez Roberta Timlinsona i jego współpracowników) możemy mówić o próbach tworzenia cyfrowych bliźniaków (Digital Twins). Reg Golledge (geograf behawioralny) z University of California w Santa Barbara od 1977 roku pracował nad percepcją przestrzeni geograficznej przez człowieka. Jego badania dotyczyły badań nad zachowaniem jednostki przy użyciu modeli statystycznych i matematycznych, szczególnie z zastosowaniem systemów geoinformatycznych. Uważał, że badania dotyczące systemów geoinformacyjnych są największym wkładem geografii w integrację nauk społecznych i przyrodniczych [7]. Od lat 90-tych XX wieku jest to także znaczący wkład geografii w gospodarkę, którego znaczenie będzie rosło w XXI wieku w związku z cyfryzacją nowych obszarów życia człowieka i społeczeństw.
Zobacz także
Źródła
[1] Andrzej Targowski e-list z dnia 20 lutego 2019 r
[2] Andrzej Targowski e-list z dnia 20 lutego 2019 r
[3] GAŹDZICKI Jerzy., Systemy informacji przestrzennej, PWN, Warszawa 1990.
[4] NOWAK Małgorzata Urszula, Rola informacji w świadomym zarządzaniu podmiotem gospodarczym [w:] Rachunkowość i finanse nr 5, Wyzwania współczesnych finansów – wybrane problemy., pod red. A. Ćwiąkały-Małys, Marzeny Karpińskiej, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2018, 91-114. http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/101224
[5] NOWAK Małgorzata Urszula, Nowoczesne modelowanie biznesowe, [w:] Rachunkowość i finanse nr 4, Prawno-finansowe systemy funkcjonowania wybranych jednostek organizacyjnych, pod red. A. Ćwiąkały-Małys, Marzeny Karpińskiej, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Wrocław 2018, 94-114. http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/99310
[6]BIELECKA Elżbieta., Systemy informacji geograficznej. Teoria i zastosowania, Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych, Warszawa 2006.
[7]LONGLEY P.A., GOODCHILD M.F., MAGUIRE D.J., RHIND D.W., MAGNUSZEWSKI A.,GIS. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa 2006.
