X.25

X.25 - protokół komunikacyjny dla sieci WAN, opracowany przez organizację CCITT (obecnie ITU). Operatorzy telekomunikacyjni po raz pierwszy udostępnili X.25 jako komercyjną usługę we wczesnych latach 70. Charakterystyczną cechą sieci X.25 jest to, że nie zawiera ona w sobie żadnego komputera i jest podobna do linii telefonicznej. Można ją utworzyć budując podstawową strukturę transmisji danych - (zob.) węzły sieci (centrale) i połączenia między nimi. Do każdego węzła dołączane jest urządzenie końcowe transmisji danych - komputer, terminal (DTA - data terminal equipment) lub koncentrator terminali. Urządzenia końcowe opatrzone są adresami powiązanymi z numerem węzła. Centrale służą do zestawiania połączenia z wybranym adresem. Zatem sieć X.25 łączy komputery (terminale), które są źródłami lub odbiorcami przesyłanych informacji. Sieć X.25 daje m.in. możliwość podłączenia urządzeń różnych typów i producentów, pozwala na transmisję wielu rodzajów danych, daje też odporność na zakłócenia. Sieć X.25 oferuje natomiast ograniczoną przepustowość, czyli małą prędkość przesyłu informacji. Protokół X.25 można stosować zarówno w komutowanych jak i w stałych obwodach wirtualnych. Komutowane obwody wirtualne (SVC) są zestawiane zależnie od potrzeb, a ich dekompozycja następuje natychmiast po zakończeniu sesji komunikacyjnej. Stałe kanały wirtualne ( (zob.) PVC) są z góry określonymi połączeniami logicznymi, łączącymi dwa punkty za pomocą sieci komutowanej. Zaletą obwodów SVC jest ich elastyczność i możliwość połączenia na żądanie dwóch dowolnych punktów sieci X.25. Ich ograniczeniem jest czas nawiązywania połączenia, jaki trzeba odczekać przed rozpoczęciem wymiany danych z innym urządzeniem w sieci. Kanały PVC nie są tak elastyczne i konieczne jest ich uprzednie zdefiniowanie. Ich podstawową zaletą jest brak okresu nawiązywania połączenia. Dlatego też kanały PVC są zwykle wykorzystywane do obsługi komunikacji między urządzeniami, które wymieniają dane regularnie lub w sposób ciągły; obwody SVC wykorzystuje się do sporadycznej komunikacji. Protokół X.25 zaopatrzono w skuteczne mechanizmy wykrywania i korekcji błędów, zapewniające wysoką niezawodność przy przesyłaniu za pośrednictwem elektromechanicznych urządzeń komutacyjnych infrastruktury telekomunikacyjnej. Nadaje się on w związku z tym do niewielkiego ruchu i stosunkowo małych szybkości ze względu na duży nakład mocy obliczeniowej, przeznaczonej na badanie przekłamań w sieci. W protokole X.25 wydajność transmisji została poświęcona na rzecz niezawodności i dlatego eksploatowany jest nadal do łączy o niskiej jakości. Obecnie, w epoce komunikacji cyfrowej i optycznej, mechanizmy wykrywania i korekcji błędów protokołu X.25 nie mają już tak wielkiego znaczenia, stanowiąc raczej zbędny narzut. Funkcje te aktualnie przejęły urządzenia komunikacyjne, więc nie ma konieczności ich pełnienia przez każde urządzenie w sieci. Aplikacje, które wciąż wymagają korzystania z protokołu X.25, mogą osiągnąć lepszą wydajność przy emulacji protokołu przez różne urządzenia transmisyjne.