NASK
Szablon:Przedsiębiorstwo infobox Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK) – instytut badawczy, który pełni funkcję rejestru domen internetowych (DNS) .pl, domen ENUM (dla +48) oraz oferuje usługi teleinformatyczne (IP transit, dostęp do Internetu, sieci VPN, usługi VoIP oraz usługi WiMAX).
Spis treści
Działalność
NASK powstała wiosną 1991 r. przy Uniwersytecie Warszawskim jako zespół koordynacyjny ds. rozwoju akademickich sieci komputerowych (dokładna nazwa: Zespół Koordynacyjny Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej przy Uniwersytecie Warszawskim). Zespół ten odegrał istotną rolę w podłączeniu Polski do Internetu: nawiązanie po raz pierwszy łączności przy użyciu protokołu IP pomiędzy Instytutem Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego a Centrum Komputerowym Uniwersytetu w Kopenhadze nastąpiło 17 sierpnia 1991 r.
Od 1993 r. NASK działa jako jednostka badawczo-rozwojowa prowadząca badania naukowe i prace rozwojowe w zakresie telekomunikacji, teleinformatyki, sieci i usług teleinformatycznych; od 1 października 2010 NASK jest instytutem badawczym. NASK jest jednocześnie operatorem telekomunikacyjnym oferującym dostęp do szerokopasmowego Internetu, budowę i utrzymanie sieci korporacyjnych, telefonię klasyczną i telefonię IP, kolokację, hosting, usługi wideokonferencji. Wśród klientów NASK znajdują się instytucje akademickie i naukowe, urzędy administracji państwowej oraz sektor biznesowy. NASK jest członkiem konsorcjum PIONIER, wnosząc istotny wkład merytoryczny w jego prace.
NASK pełni funkcję "registry" - krajowego rejestru nazw internetowych w domenie .pl. Uruchomienie w 2003 r. systemu automatycznej rejestracji domen poprzez protokół EPP (Extensible Provisioning Protocol) umożliwiło wprowadzenie tzw. programu partnerskiego w zakresie rejestracji i utrzymywania nazw domen. Program partnerski NASK jest rozwiązaniem działającym według znanego na świecie modelu określanego jako "registry-registrar". NASK (registry) udostępnia swoim partnerom (registrars) możliwość samodzielnego rejestrowania nazw domenowych w krajowym rejestrze .pl. Partnerem NASK może zostać każda firma, która spełnia wymagane warunki techniczne i formalne. Program partnerski umożliwia abonentom wybór najbardziej atrakcyjnej oferty; mogą oni wybierać usługodawcę spośród wielu polskich i zagranicznych firm oferujących tego rodzaju usługi. Obecnie ponad 99.9 proc. wszystkich rejestracji domen dokonywanych jest przez partnerów NASK, wśród których największy udział w rynku mają firmy: Home.pl i NetArt.
W 2003 r. NASK jako jeden z pierwszych rejestrów na świecie wprowadził obsługę domen ze znakami narodowymi (Internationalized Domain Names). Także w 2003 r. z inicjatywy NASK powstał przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji sąd polubowny do rozstrzygania sporów związanych z rejestracją i utrzymywaniem domen *.pl. Oprócz samej rejestracji domen NASK oferuje takie usługi jak "Wait List Service" - tzw. "opcja" umożliwiająca wykupienie na trzy lata pierwszeństwa do rejestracji domeny w wypadku, gdyby uległa ona usunięciu, czy "Domain Name Tasting" - usługa polegająca na rejestracji domeny na okres 14 dni w celu przetestowania jej atrakcyjności.
NASK jest oficjalnym przedstawicielem Polski w FIRST, CENTR i TERENA, co daje mu m.in. prawo pośredniego ingerowania w działania systemu DNS.
W ramach NASK powstał w 1996 r. pierwszy w Polsce zespół reagowania na zagrożenia w sieci (Computer Emergency Response Team) działający pod nazwą CERT Polska. Do zadań CERT Polska należy rejestracja, obsługa i klasyfikacja incydentów naruszających bezpieczeństwo sieci, prowadzenie badań oraz publikacja raportów na temat bezpieczeństwa polskich zasobów Internetu połączona z szeroką działalnością informacyjną i szkoleniową. CERT Polska bierze udział w wielu międzynarodowych projektach i wspiera udział NASK w realizacji unijnego programu "Safer Internet". Z inicjatywy tego zespołu powstał przy NASK punkt kontaktowy ds. zwalczania nielegalnych treści w Internecie – Dyżurnet.pl.
W NASK działa Polskie Centrum Programu "Safer Internet" powołane w 2005 r. w ramach programu zainicjowanego przez Komisję Europejską. Polskie Centrum tworzą NASK oraz Fundacja Dzieci Niczyje (FDN). Program Komisji Europejskiej "Safer Internet" (uruchomiony w 1999 r.) ma na celu promocję bezpiecznego korzystania z nowych technologii i Internetu wśród dzieci i młodzieży oraz działanie na rzecz zwalczania nielegalnych treści i spamu w Internecie. Od 2005 r. do programu włączona została problematyka związana z zagrożeniami wynikającymi z użytkowania telefonów komórkowych, gier on-line, wymianą plików P2P i innymi formami komunikacji on-line w czasie rzeczywistym (czaty i komunikatory). Priorytetem programu na lata 2009–2013 jest zwalczanie cyberprzemocy i uwodzenia dzieci w Internecie. Polskie Centrum Programu „Safer Internet” podejmuje szereg kompleksowych działań na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży korzystających z Internetu i nowych technologii. Partnerem większości realizowanych przez Centrum projektów jest Fundacja Orange.
W Laboratoriach Biometrii NASK prowadzone są badania na rozwojem i zastosowaniem biometrii w celu automatycznej identyfikacji i weryfikacji tożsamości.
Sprawa opcji walutowych
W czerwcu 2009 ujawniono fakt prowadzenia przez NASK inwestycji w opcje walutowe. Placówka straciła na tych operacjach ok. 14 milionów PLN. W konsekwencji odwołany został dyrektor NASK, Maciej Kozłowski, którego do czasu wybrania nowego dyrektora zastąpił prof. Krzysztof Malinowski.
Prokuratura rozpoczęła śledztwo, mające na celu wyjaśnienie szczegółów sprawy[1][2]. Śledztwo to nie potwierdziło zarzutów naruszenia prawa i zostało ostatecznie umorzone[3].
Zmiana na stanowisku dyrektora
Z dniem 16 listopada 2009 r. dyrektorem NASK został płk Michał Chrzanowski, były Dyrektor Departamentu Bezpieczeństwa Teleinformatycznego ABW, mianowany na to stanowisko przez prof. Barbarę Kudrycką, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
