Poltax

Poltax (Polish Tax) - system informatyczny do obsługi poboru podatków od osób fizycznych i osób prawnych, prowadzony i eksploatowany przez jednostki podległe Ministerstwu Finansów, budowany i stale rozwijany od 1990 r., początkowo przez francuską firmę Bull, a od 1995 r. samodzielnie przez MF. W skład Poltaksu wchodzą m.in. aplikacje:

• Egapoltax,
• Edipoltax,
• Kasy Fiskalne,
• Kontrola,
• KSG,
• Poltax-2B,
• Rejestracja,
• Mandaty,
• Wymiar.

Oprogramowanie Poltax jest rozwijane prawie od początku swojego istnienia w SZBD Oracle. Tylko przez pierwsze kilka lat stosowano jego wersję Mikro-Poltax przeznaczoną na mikrokomputery wyposażone z bazę Paradox.

W 1997 r. NIK ujawniła, że w pierwszych latach rozwoju systemu Poltax budżet państwa poniósł straty finansowe wynikające ze złych decyzji podejmowanych przez ministra finansów, który powierzył komputeryzowanie systemów urzędów skarbowych firmie Bull SA (umowa na lata 1992-1994 wartości ok 100 mln USD). Ministerstwo Finansów popełniło wówczas poważne błędy organizacyjne i metodologiczne. Zlikwidowano Dział Kontroli Jakości, nie prowadzono więc nadzoru nad jakością wykonywanych prac. Zrezygnowano też z bezpłatnej pomocy zaoferowanej przez rządy USA i Szwajcarii i z niezależnej kontroli jakości oferowanej przez ekspertów firmy Oracle. Dostawę sprzętu i instalacji rozpoczęto na dwa lata przed przystąpieniem do prac nad oprogramowaniem. Sprzęt zestarzał się, utracił gwarancję i wykorzystywano go niezgodnie z przeznaczeniem.

Kolejne analizy NIK, dotyczące lat 1996-2001, ujawniły iż w ramach budżetów celowych na utrzymanie i rozwój Poltaxu wydano 374 mln zł, z czego na sprzęt i oprogramowanie 231 mln zł.

Podstawa prawna

• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.);
• Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.);
• Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz. U. 2009 r. Nr 152 poz. 1223 z późn. zm.);
• Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.);
• Ustawa z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 z późn. zm.).
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie trybu składania zgłoszeń identyfikacyjnych oraz aktualizacyjnych przez podatników podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości (Dz. U. Nr 111, poz. 1291);
• Ustawa z 19 marca 2004 r. Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622 z późn. zm.);
• Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.535 z późn. zm.);
• Ustawa z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2004 r. Nr 269, z późn. zm.);
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 23 grudnia 2008 r. w sprawie określenia rodzajów zgłoszeń, które mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej (Dz. U. Nr 236, poz. 1635);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wzoru wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 50, poz. 399);
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 29 września 2009 r. w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych (Dz. U. Nr 161, poz. 1282 z późn. zm.);
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 30 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu przesyłania zgłoszeń oraz rodzajów podpisu elektronicznego, którymi powinny być opatrzone (Dz. U. Nr 259, poz. 1768);

Literatura uzupełniająca

• Andrzej Jankowski (główny projektant i szef Poltaxu w latach 1990-1993) w rozmowie z Januszem Kotarskim, Zamek na lodzie, Computerworld PL nr 9/86 z 1 marca 1993 r.
• Andrzej Jankowski, Zamek w oceanie doświadczeń, Teleinfo nr 2/96
• Andrzej Jankowski, Zamek zNIKąd, Teleinfo nr 4/96
• Andrzej Jankowski, Interactive Granular Computations in Networks and Systems Engineering: A Practical Perspective, Springer 2017, ISBN-10: 3319576267, ISBN-13: 978-3319576268, tamże (Part IV, Chapter 16, pp 193-238) opis polskiego systemu Poltax oraz analogicznego japońskiego projektu ADAMS.